Mag het een woordje meer zijn? (of: waarom less niet altijd more is)

“Ik schrijf je een lange brief, want ik heb geen tijd voor een korte.” Deze zin schijnt uit de pen van Blaise Pascal te zijn gekomen. Een treffende zin, want kort en krachtig schrijven is inderdaad geen makkie.

Je kent de oneliners vast wel: hou het kort en kill your darlings. Want schrijven is schrappen en less is more.

*zucht*

Jaaaaa, nu weten we het wel.

Less is more: zo logisch is dat helemaal niet. Tenminste, niet altijd. Soms is less niet more. Soms is less… nou ja, gewoon less. Hoe liefdevol je je darlings ook killt.

Wanneer less echt less is? Bij abstractie. En bij slecht verwachtingsmanagement. Dan moet je niet schrappen, maar beschrijven wat je kan.

Abstract, abstracter, abstractst

Abstractie zie je vaak terug in opsommingen. Denk bijvoorbeeld aan vacatureteksten. In bijna iedere vacaturetekst kom je vroeg of laat het beruchte tussenkopje ‘Competenties’ tegen. Gevolgd door een opsomming van gewenste kwaliteiten die je op tig manieren kunt invullen.

5 willekeurige competenties:

• Stressbestendig
• Proactief
• Teamplayer
• Discreet
• Creatief

Maar… wat zegt dit nu?

Laten we dit lijstje iets concreter maken:

• Je kunt goed tegen druk en deadlines.
• Je denkt en doet mee.
• Je kunt goed samenwerken.
• Je gaat zorgvuldig met gegevens om.
• Je vindt originaliteit belangrijk.

Tja, het is al wat beter, maar nog niet echt concreet. Deze omschrijvingen zijn te algemeen, te inwisselbaar.

Weg met abstractie

Laten we de abstractie er helemaal van afpellen:

• Belt de teamleider je voor een spoedklus die de volgende dag af moet? Dan raak je niet in paniek. Je werkt gewoon iets harder door of je geeft het eerlijk aan als je het niet redt. Doen we niet moeilijk over.
• Tijdens de wekelijkse vergadering zit je niet alleen maar stil te luisteren. Je deelt je gedachten en ideeën. En je plakt zonder iets vragen gewoon je naamkaartje bij de taken die op het bord staan.
• Je bent onderdeel van een klein team van specialisten. Al deze expertise is nodig om het juiste product op te leveren. Met je team werk je dus dagelijks samen. Soms 1-op-1, soms in grotere groepen. Op locatie of via beeldbellen.
• Je snapt wat het betekent om AVG-proof te werken. Je bent dus discreet met bedrijfsgegevens. En je stuurt geen zakelijke notulen of communicatie door naar je persoonlijke e-mail.
• Je snapt dat een balpen met bedrijfslogo een saaie weggever is. Je krast driftig met de rode pen door clichés als ‘persoonlijke service’ en ‘uitstekende prijs-kwaliteitverhouding’. En je gruwelt van stockfoto’s. 

Je ziet het: meer tekst. Maar dat is niet erg, want je zegt ook veel meer. Als lezer weet je veel beter of dit profiel bij je past.

Bottom line: we houden van kort, maar niet van abstract. Dus een paar woorden of zinnen extra? Dat is echt niet erg.

Verwachtingen

Dan die andere uitzondering op de less-is-more-regel: verwachtingsmanagement.

Tekst kan een geweldig middel zijn om de lezer te laten raden en fantaseren. Tekst is dan een trigger, zodat de lezer zich wel moet beroepen op de eigen verbeelding. Daarom kunnen veel mensen ook zo genieten van een goed boek.

Maar wat als er geen ruimte is voor verbeelding? Wat als je iets van de lezer nodig hebt – en de lezer iets van jou?

Neem online formulieren. We vullen ze allemaal in: als we een product kopen, een verzekering afsluiten, een account aanmaken of bedenk het maar.

En als er iets storend is aan veel formulieren, dan is het… nou ja, het hele formulier eigenlijk. Omdat ik vaak niet snap waarom ik iets moet invullen. En omdat ik niet zie welke stap het formulier is in de keten.

Kortom, ik mis betekenis.

Geef tekst en uitleg

Stel: je maakt een account aan. En in het registratieformulier zit een verplicht veld waar je je telefoonnummer moet invullen.

Dan is er een redelijke kans dat je toch maar van de registratie afziet. Of dat je een vals telefoonnummer opgeeft, omdat je liever niet je telefoonnummer aan Jan en alleman geeft.

Maar wat als er een kleine uitleg bij dat verplichte veld staat? Iets als: ‘Met je telefoonnummer kunnen we een unieke code naar je sms’en als je inlogt. Alleen met je wachtwoord én deze code kun je inloggen. Zo is je account extra goed beveiligd.’

Ik durf te wedden dat veel minder mensen dan moeite hebben met hun telefoonnummer geven. En valse telefoonnummers zijn waarschijnlijk ook verleden tijd.

Je lost scepsis in dit geval op door gewoon duidelijk te zijn. Ook hier: met een paar extra zinnen.

Schets het proces

Online formulieren hebben nog een ander lastig obstakel: ze verzenden.

Dat begint al met de verzendknop. Misschien staat er standaard ‘Versturen’, maar hoe duidelijk is dat? Misschien is ‘Maak een account aan’ of ‘Ja, ik wil de nieuwsbrief’ wel veel beter. Trouwens, als je het formulier verstuurt: wat gebeurt er dan? En wanneer?

De lezer help je door verwachtingsmanagement. Geef uitzicht. Voeg uitleg bij de knop toe: over de volgende stap, of binnen hoeveel dagen de invuller een reactie krijgt.

Wat extra uitleg in woorden doet wonderen. Ze kosten niks, maar schelen een hoop. Less is dan echt niet more.

Meaning is more

Wees niet te zuinig als je schrijft.

Vraag jezelf niet af hoe je het met minder woorden kunt zeggen. Vraag jezelf af: hoe kan ik het met meer betekenis zeggen? De kunst van het weglaten is zinloos als je betekenis verliest. Voeg toe, geef houvast, bied uitzicht. Met alle woorden en zinnen die je nodig hebt.

Kill your darlings, but don’t be brutal. Want soms moet je juist schrijven om al het overbodige te schrappen.

Lessen the less. Meaning is more.